Antwoord:
Beste vragensteller, U heeft helemaal gelijk dat dit niet klopt. De vertaler van de Nieuwe Bijbelvertaling NBV (die u aanduidt als de vertaling van het Bijbelgenootschap) heeft een interpreterende vertaling gegeven. Deze vertaling is niet letterlijk. Deze volgt niet precies de Hebreeuwse grondtekst. De vertaler heeft denk ik zelf moeite met het doorschuiven van problemen van de ene generatie naar de volgende drie. De vertaling van de Naardense Bijbel volgt de tekst veel letterlijker. Ik citeer daaruit Deut.5,6-10: Ik ben de ENE, God-over-jou, die jou heb uitgeleid uit het land van Egypte, uit het diensthuis; laat dát er niet bij jou wezen: andere goden, tegen mijn aanschijn in!- niet zul je je maken een kapbeeld van enige gestalte in de hemelen boven, op de aarde beneden, en in de wateren onder de aarde!- niet zul je voor hen je buigen, niet zul je hen dienen; want ik, de ENE, God-over-jou, ben een naijverig godheid, die onrecht van vaders bezoekt aan zonen, en aan derden en vierden van wie mij haten; maar die vriendschap bewijst aan duízenden van wie mij liefhebben en mijn geboden bewaken! Accent ligt hier dus juist op de vriendschap die voor heel veel mensen geldt. Juist het feit dat God de aangesprokene uit de ellende van de slavernij van Egypte heeft gehaald is de basis voor een positieve relatie tussen God en de gelovige. Maar keert deze mens zich van deze God af door andere goden te vereren zoals de volkeren rondom de Israëlieten, dan kiest hij/zij weer voor slavernij. Weer voor een bestaan waar hij/zij juist uit was gered. Het duurt altijd weer generaties voor problemen families uit zijn. Vandaar de verwijzing naar zonen (mannelijke cultuur van die tijd) en derde en vierde (generatie). De vertaler van de NBV vond dit niet kloppen bij een individualistisch mensbeeld dat we nu vaak hanteren: zelf verantwoordelijk zijn voor je eigen daden. En heeft er daarom vertaald: "Laat ik ...boeten...wanneer ze mij haten." Het gaat echter om het feit dat God de vaders verantwoordelijk stelt ten opzichte van hun zonen en de derde en vierde generatie voor het haten van God. Zij moeten de gevolgen van hun keuzes overzien: ze kiezen niet alleen voor zichzelf, maar maken ook die keuze voor de eerste generaties na hen. Kinderen nemen gebruiken over. (Denk ook maar aan problematisch gedrag in families. Hoe lang duurt het niet, voordat je daar weer vrij van bent. ) Het onrecht van de vaders wordt op deze manier ook de eerste generaties aangerekend. Hopelijk heb ik u hiermee verder geholpen. Stelt u gerust een volgende vraag, als het u niet duidelijk is. Maar het blijft altijd een uitleg die naar aanleiding van de Hebreeuwse tekst gegeven wordt. Iedere vertaler maakt zijn/haar keuzes hierin: het is puzzelen. De tekst eromheen geeft vaak handvatten hoe je iets op moet vatten. Maar ook hoe je zelf als vertaler tegen jezelf als mens en God aan kijkt zijn hierbij bepalend. Met vriendelijke groeten, Annet Hogenbirk, vrijgevstigd geestelijk verzorger te Nijmegen |